Біздің компаниямыз жайлы жалпы ақпарат.
Дәрілік препаратты медициналық қолдану жөніндегі нұсқаулық
Саудалық атауы
Метипред
Халықаралық патенттелмеген атауы
Метилпреднизолон
Дәрілік түрі
4 мг және 16 мгтаблеткалар
Фармакотерапиялық тобы
Жүйелі әсер ететін гормональді препараттар, жыныс гормондарын және инсулиндерді қоспағанда. Жүйелі қолдануға арналған кортикостероидтар. Жүйелі қолдануға арналған кортикостероидтар, қарапайымдар. Глюкокортикоидтар. Метилпреднизолон.
АТХ коды Н02АВ04
Қолданылуы
Глюкокортикоидтармен жүйелі немесе жергілікті емді қажет ететін жағдайлар, әсіресе аутоиммундық аурулар:
• қабыну және жүйелік ревматизмдік аурулар (ревматоидтық артрит, ювенильді ревматоидтық артрит, шорбуынданатын спондилоартрит);
• коллагеноздар (жүйелі қызылжегі, жүйелі дерматомиозит);
• аллергиялық жағдайлар (аса жоғары сезімталдық реакциялары, сарысу құю ауруы, жанаспалы дерматит, анафилаксиялық шок);
• өкпе аурулары (мысалы өкпе саркоидозы, бронх демікпесі);
• бассүйекішілік қысымды төмендету үшін (мысалы, жаңа түзілімдер фонында ми ісінуі);
• трансплантаттың қабылданбай ажырауы;
• кейбір дерматологиялық аурулар (мысалы, қарапайым сулы бөртпе);
• гематологиялық аурулар (мысалы, идиопатиялық тромбоцитопениялық пурпура, аутоиммундық гемолиздік анемия);
• цитостатикалық еммен бірге ісік аурулары (мысалы, лейкемия, қатерлі лимфома);
• бауыр аурулары (мысалы, аутоиммундық гепатит);
• неврологиялық аурулар (мысалы, шашыраңқы склероз, миастения);
• көз аурулары (мысалы, увеит, көз жүйкесінің невриті);
• бүйрек аурулары (мысалы, гломерулонефрит);
• асқазан-ішек аурулары (мысалы, спецификалық емес ойықжаралы колит, Крон ауруы).
Қолданудың басталуына дейін қажетті мәліметтер тізбесі
Қолдануға болмайтын жағдайлар
- препарат компоненттеріне аса жоғары сезімталдық
-жүйелі зеңді инфекциялар
ГКС иммунодепрессивтік әсер беретін дозаларында ем қабылдап жүрген пациенттерге, тірі немесе аттенуирленген тірі вакциналарды енгізу ұсынылмайды.
Қолдану кезінде қажетті сақтандыру шаралары
Mетипред препаратын қолданбас бұрын дәрігерден немесе фармацевттен кеңес алыңыз.
"Тоқтату синдромы" қаупіне байланысты Метипред препаратын қолдану кенет тоқтатылмауы керек, препарат белгілі бір уақыт аралығында біртіндеп тоқтатылуы керек.
Басқа дәрілік препараттармен өзара әрекеттесуі
Метилпреднизолон P450 цитохромының (CYP) субстраты болып табылады және негшізінен, CYP3A4 изоферменті арқылы метаболизденеді.CYP3A4 ересек адамның бауырындағы CYP қосалқы тектерінің анағұрлым кең таралған басым изоферменті болып табылады.Ол стероидтардың 6β-гидроксилденуін катализдейді, ол эндогендік және синтетикалық кортикостероидтар метаболизмінің I фазасының маңызды сатысы болып табылады.Көптеген басқа қосылыстар да CYP3A4 изоферментінің субстраттары болып табылады, олардың кейбіреулері (басқа дәрілік заттармен қатар), көрсетілгендей, CYP3A4 изоферментінің индукциялануы (белсенуі) және бәсеңдеуі есебінен глюкокортикоидтардың метаболизмін өзгертеді.
CYP3A4 изоферментінің тежегіштері
CYP3A4 изоферментінің белсенділігін бәсеңдететін дәрілік заттар, әдетте, бауыр клиренсін төмендетеді және CYP3A4 изоферментінің субстраттары болып табылатын, метилпреднизолон сияқты дәрілік препараттардың қан плазмасындағы концентрациясын арттырады.CYP3A4 изоферментінің тежегіші қатысқан жағдайда, стероидтардың уыттылық құбылыстарына жол бермеу үшін, метилпреднизолонның дозасын титрлеу керек.
CYP3A тежегіштерімен, мысалы, кобицистатпен бір мезгілде қолдану жүйелік кортикостероидты жағымсыз әсерлердің пайда болу қаупін арттырады деп күтілуде.Егер пайдасы жүйелік кортикостероидтардың жағымсыз әсерлерінің қаупінен асып кетпесе, бұл комбинацияны қолданудан аулақ болу керек, бұл жағдайда пациенттерге жүйелік кортикостероидтардың жағымсыз әсерлерін бақылау керек.
Эритромицин, кларитромицин, троландомандин, кетоконазол, итраконазол, изониазид, дилтиазем, мибефрадил, апрепитант, фосапрепитант, АИТВ протеазасын тежегіштері (индинавир, ритонавир), циклоспорин және этинилэстрадиол/норэтистерон CYP3A4 изоферментінің тежегіші болып табылады. Грейпфрут шырыны CYP3A4 изоферментінің тежегіші болып табылады.
CYP3A4 изоферментінің индукторлары
CYP3A4 изоферментінің белсенділігін индукциялайтын дәрілік заттар, әдетте, бауыр клиренсін арттырады және CYP3A4 субстраттары болып табылатын препараттардың қан плазмасындағы концентрациясын төмендетеді.Бірге қолданған кезде қалаған әсерге қол жеткізу үшін метилпреднизолонның дозасын арттыру қажет болуы мүмкін.
Осы топқа рифампицин, карбамазепин, фенобарбитал, примидон және фенотоин кіреді.
CYP3A4 изоферментінің субстраттары
CYP3A4 изоферментінің басқа субстраты қатысқан жағдайда, метилпреднизолонның бауырлық клиренсі өзгеруі мүмкін, ол метилпреднизолонның дозасын тиісінше түзетуді қажет етуі мүмкін.Препараттарды монотерапия түрінде қолданғанда көрініс беретін жағымсыз құбылыстар препараттарды бір мезгілде қолданғанда жиірек туындауы ықтимал.
Глюкокортикоидтар, соның ішінде Метипред, бірге қолданған кезде плазмадағы такролимустың концентрациясын жоғарылатуы мүмкін, кортикостероидтар алынған кезде плазмадағы такролимус концентрациясы жоғарылайды.
Метипред және циклоспоринді бір мезгілде қолданумен, құрысу жағдайлары туындады.Бұл препараттарды бір мезгілде қабылдау метаболизмді өзара тежейтіндіктен, құрысулар және басқа да жанама әсерлер, мүмкін, осы препараттардың әрқайсысын монотерапия ретінде қолданумен байланысты, өйткені оларды бірге қолданғанда олар жиі пайда болуы мүмкін.
Метипред қосымша иммуносупрессивті әсерге ие, бұл терапиялық әсерді немесе АИТВ протеазаларымен бірге қабылдаған кезде түрлі жағымсыз реакциялардың пайда болу қаупін арттыруы мүмкін.
Метилпреднизолон ацетилдену жылдамдығына және изониазид клиренсіне әсер етуі мүмкін
CYP3A4 изоферментіне байланыссыз әсерлері
Метилпреднозолонды қолданумен байланысты дәрілермен басқа өзара әрекеттесулері мен әсерлері төмендегі кестеде сипатталған.
Кестеде дәрілік заттардың анағұрлым кең таралған және/немесе клиникалық тұрғыдан маңызды өзара әрекеттесулерінің және метилпреднизолонды қолданумен байланысты әсерлердің тізбесі мен сипаттамасы келтірілген.
1-кесте. Метилпреднизолонды басқа дәрілік заттармен немесе заттармен бірге қолданғандағы маңызды өзара әрекеттесулер/әсерлер
| Дәрілік заттың класы немесе типі - дәрілік зат немесе зат | Өзара әрекеттесуі/әсері |
| Бактерияға қарсы препараттар - фторхинолондар | Фторхинолон мен глюкокортикостероидтарды бірге қолдану сіңірдің үзілу қаупін арттырады, әсіресе егде жастағы адамдарда |
| Пероральді антикоагулянттар | Метилпреднизолон пероральді антикоагулянттардың әсеріне алуан түрлі ықпалын тигізеді. Кортикостероидтармен бір мезгілде қолданғанда, антикоагулянттар әсерінің күшейгені туралы да, азайғаны туралы да хабарланады.Қажетті антикоагулянттық әсерін ұстап тұру үшін, коагулограмманы тұрақты түрде бақылап отыру қажет. |
| Н-холинолитиктер (миорелаксанттар) - Нейробұлшықет берілісінің блокаторлары | Кортикостероидтар холинолитикалық препараттардың әсеріне ықпал етуі мүмкін. 1.Кортикостероидтар мен н-холинолитиктердің жоғары дозаларын бір мезгілде қолданған кезде жедел миопатия жағдайлары туралы хабарланды («Қолдану кезіндегі айрықша нұсқаулар мен сақтық шаралары» «Қаңқа-бұлшықет жүйесіне әсері»4.4-бөлімін қараңыз). 2.Кортикостероидтармен бір мезгілде қолданғанда, панкуроний мен векурония блокадасы әсерінің антагонизмі байқалған.Бұл әсерді кез келген н-холинолитиктерді қолданған кезде күтуге болады. |
| Холинестераза ингибиторлары | Стероидтер миастения грависі бар пациенттерде холинестераза ингибиторларының әсерін төмендетуі мүмкін. |
| Гипогликемиялық препараттар | Кортикостероидтар қан плазмасындағы глюкоза концентрациясын жоғарылатуы мүмкін болғандықтан, гипогликемиялық препараттардың дозасын түзету қажет болуы мүмкін. |
| Ароматаза тежегіштері - аминоглутетимид | Бүйрекүстібезі функциясының аминоглутетимид индукциялаған бәсеңдеуі ГКС ұзақ уақыт емдеуден туындаған эндокриндік өзгерістерді ушықтыруы мүмкін. |
| Иммуносупрессанттар | Метилпреднизолон мен иммуносупрессанттарды бір мезгілде қолдану метаболизмнің өзара тежелуін тудырады, бұл бір немесе екі препараттың қан плазмасындағы концентрациясының жоғарылауына әкелуі мүмкін. Сондықтан осы препараттардың әрқайсысын монотерапия ретінде қолданумен байланысты жанама әсерлер оларды бірге қолданған кезде жиі пайда болуы мүмкін. |
| Қабынуға қарсы стероидты емес препараттар (ҚҚСП) - ацетилсалицил қышқылының жоғары дозалары | 1.Кортикостероидтар мен ҚҚСП бір мезгілде қолданғанда асқазан-ішектен қан кетулер мен ойық жаралардың түзілуі жағдайларының жиілігі жоғарылауы мүмкін. 2. Метилпреднизолон жоғары дозаларда қабылданған ацетилсалицил қышқылының клиренсін арттыруы мүмкін, ол салицилаттардың қан плазмасындағы концентрациясының төмендеуіне алып келуі ықтимал. Метилпреднизолонмен емдеуді тоқтату салицилаттардың қан плазмасындағы концентрациясының жоғарылауына алып келуі мүмкін, ол салицилаттардың уыттылығы қаупінің жоғарылауына әкеп соқтыруы ықтимал. |
| Қан плазмасындағы калий концентрациясын төмендететін препараттар | Кортикостероидтарды және құрамында қан плазмасындағы калий концентрациясын төмендететін препараттарды (мысалы, диуретиктерді) бір мезгілде қолданғанда, пациенттерді гипокалиемияның дамуына қатысты мұқият қадағалау керек.ГКС тиазидтік диуретиктермен бір мезгілде қолданғанда глюкоза жақпаушылығының даму қаупі жоғарылайды. Сонымен қатар, кортикостероидтарды амфотерицин-В, ксантиндермен немесе β2-агонистерімен бір мезгілде қолданғанда, гипокалиемияның даму қаупі жоғарылайтынын да ескеру керек. |
Арнайы сақтандырулар
Иммунодепрессивтік әсерлері/ инфекцияларға сезімталдықтың жоғарылауы
Глюкокортикостероидтар инфекцияларға сезімталдықты арттыруы, инфекцияның кейбір белгілерін бүркемелеуі мүмкін.Одан өзге, оларды қабылдау кезінде жаңа инфекциялар туындауы мүмкін.Кортикостероидтарды пайдалану инфекцияға қарсы тұрудың және оны оқшаулаудың мүмкін болмауымен қатар жүруі мүмкін. Организмнің қандай-да бір бөлігіндегі, бактериялар, вирустар, зеңдер, қарапайымдылар немесе гельминттер туындатқан инфекциялар тек кортикостероидтарды немесе олардың жасушалық немесе гуморальді иммунитетке, сондай-ақ, нейтрофилдер функциясына әсер ететін басқа иммунодепрессивтік препараттармен біріктірілімдерірн пайдаланумен байланысты болуы мүмкін.Ол инфекциялар орташа, ауыр болуы және кейбір жағдайларда өлімге соқтыруы мүмкін.Кортикостероидтар дозаларының арттырылуына қарай, инфекция жұқтыру жағдайларының саны көптеп тіркелуде.
Иммунодепрессивтік препараттарды қабылдайтын пациенттер сау адамдарға қарағанда, инфекцияларға анағұрлым сезімталырақ.Мысалы, иммунизацияланбаған балаларда немесе кортикостероидтармен ем қабылдап жүрген ересектерде желшешек пен қызылшаның ағымы ауырырақ болуы немесе тіпті өлімге соқтыруы мүмкін.
Ілеспелі аурулардың өршуі немесе патогенді қоздырғыштар стронгилоидоз сияқты туындатқан жасырын аурулардың белсенділігі өршуі мүмкін.Кортикостероидтар әсерінен иммунитеттің төмендеуі салдарынан аурудың таралуы (стронгилоидоз) және паразит құрттары көшуі мүмкін.Сондай-ақ, жіңішке және жуан ішектің ауыр қабынуымен (энтероколит) және өліммен аяқталатын сепсистік жағдаймен байқалатын ауру нашарлауы мүмкін.
Кортикостероидтардың сепсистік шок дамуындағы рөлі түбегейлі анықталмады.Бастапқы зерттеулерден, пайдалы және зиянды әсерлері туралы хабарламалар алынды.Соңғы кездері, қосымша кортикостероидтарды қолдану сепсистік шок анықталған, бүйрекүстібезі функциясының жеткіліксіздігі байқалатын пациенттер үшін пайдалы деген болжам айтылды.Алайда, оларды сепсистік шок кезінде дағдылы түрде қолдану ұсынылмайды.Кортикостероидтардың жоғары дозаларын қолданумен жүргізілетін қысқа курстарын жүйелі шолуда олардың қолданылғаны расталмады.Дегенмен, мета-талдаулар және оқулықтардағы деректерге жүргізілген бір шолу, кортикостероидтардың төмен дозаларының ұзағырақ (5–11 күн) курстары, әсіресе, вазопрессорға тәуелді сепсистік шок жағдайы бар пациенттерде өлім көрсеткішін азайтуы мүмкін екендігін көрсетеді.
ГКС иммунодепрессивтік әсер беретін дозаларында ем қабылдап жүрген пациенттерге, тірі немесе аттенуирленген тірі вакциналарды енгізу ұсынылмайды.Тірі емес немесе белсенділігі жойылған биогенетикалық вакциналарды енгізуге болады, бірақ, ГКС иммунодепрессивтік әсер беретін дозаларында ем қабылдап жүрген пациенттерге ондай вакциналарды енгізуге емдік реакция төмендеуі немесе тіпті болмауы мүмкін.
Белсенді туберкулез кезінде кортикостероидтарды пайдалануды, бір мезгілде туберкулезге қарсы сәйкесінше ем жүргізілетін фульминанттық немесе диссеминацияланған туберкулез жағдайларымен шектеу қажет.
Егер кортикостероидтар жасырын туберкулезі немесе туберкулинге реактивтілігі бар пациенттерге қолданылса, мұқият қадағалау қажет, өйткені, ауру қайта басталуы мүмкін.Кортикостероидтармен ұзақ уақыт емдеген кезде ол пациенттер химиялық профилактика қабылдауы тиіс.
Кортикостероидтармен ем қабылдап жүрген пациенттерде Капоши саркомасы дамыған туралы хабарламалар алынды.Кортикостероидтарды қолдануды тоқтату клиникалық ремиссиясына әкеп соқтыруы мүмкін.
Қан және лимфа жүйелерінің бұзылуы
Ацетилсалицил қышқылын және қабынуға қарсы стероидты емес дәрілерді кортикостероидтармен бірге сақ болып қолдану керек.
Иммундық жүйеге әсері
Аллергиялық реакциялар дамуы мүмкін.
Тері реакциялары және анафилаксиялық/анафилактоидтық реакциялар туындауының сирек жағдайлары салдарынан, кортикостероидтармен парентеральді ем қабылдап жүрген пациенттерде, әсіресе, егер пациенттің анамнезінде қандай-да бір дәрілік препаратқа аллергия болса, препаратты енгізер алдында тиісінше профилактика шараларын қолдану қажет.
Эндокриндік жүйеге әсері
Кортикостероидтарды қабылдап жүрген, әдеттен тыс стреске ұшыраған пациенттерде, стресс жағдайы кезінде немесе одан кейін жылдам әсер ететін кортикостероидтардың жоғары дозасы қажет болуы мүмкін.
ГКС ұзақ уақыт бойы қолданылатын фармакологиялық дозалары, гипоталамус-гипофиз-бүйрекүстібезі (ГГБ) жүйесінің бәсеңдеуін (бүйрекүстібезі функциясының салдарлық жеткіліксіздігін) туындатуы мүмкін.Бүйрекүстібезі функциясы жеткіліксіздігінің дәрежесі мен ұзақтығы пациенттер арасында ауытқып тұрады және ГКС дозасына, енгізу жиілігіне, уақытына және емдеу ұзақтығына тәуелді.Бұл әсерін «күн ара» емдеудің көмегімен азайтуға болады.
Бұдан өзге, ГКС қолдануды күрт тоқтатқанда, бүйрекүстібезі функциясының өлімге әкелетін жедел жеткіліксіздігі туындауы мүмкін.
Бүйрекүстібезі қыртысының дәрі-дәрмектік салдарлық жеткіліксіздігінің туындауы ықтималдығын дозасын біртіндеп төмендету арқылы азайтуға болады Осы типтегі салыстырмалы жеткіліксіздік емдеуді тоқтатқаннан кейін бірнеше айға созылуы мүмкін; сәйкесінше, осы мерзім ішінде стресс туындаса, гормондық емді қайта бастау керек.
Бүйрекүстібезі функциясының жеткіліксіздігі дамыған кезде тұздардың және/немесе минералдардың алмасуын бақылайтын гормондардың өндірілуі бұзылуы мүмкін.
Қатты стресс кезінде дәрігер стресс жағдайына дейін, кезінде және одан кейін кортикостероидтарды қабылдаған пациенттерге тез әсер ететін кортикостероидтардың дозасын арттыруы мүмкін.
Бүйрекүстібезі қыртысының жеткіліксіздігімен байланысты емес стероидтарды тоқтату синдромы ГКС қабылдауды күрт тоқтатқаннан кейін де туындауы мүмкін. Бұл синдром анорексия, жүрек айну, құсу, енжарлық, бас ауыруы, қызба, буындардың ауыруы, десквамация, миалгия, салмақ жоғалту және/немесе гипотензия сияқты симптомдарды қамтиды.Аталған әсерлеріне кортикостероидтар деңгейінің төмендігі емес, ГКС концентрациясының кенеттен өзгеруі түрткі болады деп есептеледі.
ГКС Кушинг синдромын туындатуы немесе өршітуі мүмкін болғандықтан, аталған синдромы бар пациенттерде олардың қолданылуына жол бермеген дұрыс.
Гипотиреозы бар науқастарда кортикостероидтардың әсері күшейе түседі.
Метаболизм және тамақтану
Кортикостероидтар, соның ішінде метилпреднизолон, қандағы глюкоза деңгейін жоғарылатуы, бұрыннан бар диабеттің ағымын ушықтыруы және кортикостероидтармен ұзақ уақыт бойы ем қабылдап жүрген пациенттерде қант диабетінің дамуына бейімдеуі мүмкін.Ондай пациенттер мұқият медициналық қадағалаумен және барынша қысқа уақыт мерзімі ішінде ем қабылдауы тиіс.
Психиатриялық әсерлері
Кортикостероидтармен емдеу кезінде эйфориядан, ұйқысыздықтан, көңіл-күйдің ауытқуларынан, тұлға өзгерістерінен және ауыр депрессиядан бастап ашық психоз көріністеріне дейінгі психикалық бұзылыстар пайда болуы мүмкін.Кортикостероидтар бұрыннан бар эмоционалдық орнықсыздықты немесе психоз үрдістерін де ушықтыруы мүмкін.
Жүйелі стероидтарды қолданған кезде ауыр болуы ықтимал жағымсыз психикалық реакциялар туындауы мүмкін.Симптомдары, әдетте, емдеу басталғаннан кейін бірнеше күн немесе апта ішінде пайда болады.Реакциялардың көпшілігі дозасын төмендеткеннен немесе препаратты тоқтатқаннан кейін басылады, әйтсе де, спецификалық ем қажет болуы мүмкін.Кортикостероидтарды тоқтатқаннан кейін психологиялық әсерлері туралы хабарланды, олардың жиіліктері белгісіз.Егер пациентте психологиялық симптомдар дамыса, әсіресе, жабыққан көңіл-күйдің немесе суицидтік ойлардың бар екендігіне күдік болса, пациенттерге/күтім жасайтын адамдарға медициналық көмекке жүгінуге кеңес беру керек.Пациенттерге/күтім жасайтын адамдарға болуы мүмкін психикалық бұзылыстар туралы, олардың не жүйелі стероидтар дозасын төмендету /тоқтату кезінде, не дозасын төмендеткеннен /тоқтатқаннан кейін бірден туындауы мүмкіндігі ескертілуі тиіс.
Жүйелі кортикостероидтарды қолдану кезінде пациенттің немесе жақын туысының қатты психикалық ауытқуы болса (мысалы, депрессия, биполярлық бұзылыс немесе алдыңғы кортикостероидтық психоз) болса, ерекше сақтық таныту керек.
Эпилепсиялық бұзылыстары бар пациенттерде кортикостероидтарды сақтықпен қолдану керек.
Гравис миастениясы бар пациенттерде кортикостероидтарды сақтықпен қолдану керек (миопатия жөніндегі ақпаратты төменнен «Қаңқа-бұлшықет жүйесіне әсері» бөлімінен қараңыз).
Кортикостероидтардың жоғары дозаларын ұзақ қолданғаннан кейін (эпидуральдық липоматоз) жұлын өзегінде майдың пайда болуы туралы мәліметтер бар.
Көруге әсері
Мөлдір қабық бүтіндігінің бұзылу қаупіне байланысты кортикостероидтарды көздің қарапайым герпес инфекциясы кезінде қолданған кезде абай болу керек. Егер пациентте глаукома болса (оның ішінде отбасы мүшелерінде болса), пациентті мұқият бақылау да маңызды.
Кортикостероидтарды жүйелі немесе жергілікті қолданғанда, көру бұзылуы мүмкін.Егер пациент анық көрмеу немесе көрудегі басқа да бұзылулар сияқты симптомдарды бастан өткерсе, ықтимал себептерін бағалау үшін оны офтальмологке жолдау керек, олардың ішінде катаракта, глаукома немесе жүйелі және жергілікті кортикостероидтарды қолданғаннан кейін тіркелетін орталықтық сероздық хориоретинопатия (ОСХР) сияқты сирек аурулар болуы мүмкін.
Кортикостероидтарды ұзақ уақыт қолдану артқы субкапсулалық катарактаны және нуклеарлық катарактаны (әсіресе, балаларда), экзофтальмды немесе көзішілік қысымның жоғарылауын туындатуы мүмкін, ол көру жүйкелерінің зақымдануы мүмкіндігімен глаукомаға алып келуі мүмкін.Сонымен қатар, глюкокортикоидтар көздің салдарлық зең немесе вирустық инфекцияларының пайда болуына ықпал етуі мүмкін.
Кортикостероидтармен емдеу торқабықтың ажырауын туындатуы мүмкін орталықтық сероздық хориоретинопатиямен байланысты болды.
Жүрекке әсері
Дислипидемия және артериялық гипертензия сияқты, глюкокортикоидтардың жүрек-қантамыр жүйесіне жағымсыз әсерлері, жоғары дозаларымен ұзақ уақыт емдеген жағдайда бұрыннан басқа жүрек-қантамырлық қауіп факторлары бар, емделіп жүрген пациенттердің жүрек-қантамырлық әсерлерге бейімділігін арттыруы мүмкін.Сол себепті, аталған пациенттерде кортикостероидтарды сақтықпен қолдану керек.Қауіп дәрежесінің өзгерістеріне көңіл бөлу және қажет болған жағдайда қосымша кардиомониторинг жүргізу керек.Төмен дозасы және күнара қолданылуы асқынулардың жиілігін төмендетуі мүмкін.
Жүрек функциясының іркілісті жеткіліксіздігі жағдайларында жүйелі кортикостероидтарды сақтықпен, және тек аса қажет болған жағдайда ғана қолдану керек.Пациенттер мұқият бақылауда болуы керек.
Стероидтарды гипертензиясы бар пациенттерде сақтықпен қолдану керек, өйткені гипертензияның жоғарлау қаупі одан әрі артады.Дигоксин сияқты кардиоактивті препараттарды қабылдаған пациенттерді емдеу кезінде сақ болу керек, өйткені кортикостероидтармен бірге электролиттердің теңгерімсіздігі және гипокалиемия пайда болуы мүмкін.
Тромбоз аурулары, оның ішінде веноздық тромбоэмболия кортикостероидтарды қолдану арқылы тіркелген.Сондықтан кортикостероидтарды тромбоэмболиялық асқынуларға бейім пациенттерде сақтықпен қолдану керек.
Асқазан-ішектікәсерлері
Емдеу кезінде кездесетін пептидтік ойықжаралардың туындауына кортикостероидтардың айтарлықтай қатыстылығына байланысты біржақты пікір жоқ. Алайда, глюкокортикоидтармен ем пептидтік ойықжараның симптомдарын бүркемелеуі мүмкін, және перфорация немесе қан кету елеулі ауырусыз орын алу мүмкін.Глюкокортикостероидтармен емдеу перитониттің немесе асқазан-ішек жолы перфорациясы, ішек бітелісі немесе ұйқыбез қабынуы сияқты асқазан-ішектің басқа да ауруларының белгілері мен симптомдарын бүркемелеуі мүмкін.
Қабынуға қарсы стероидты емес препараттармен (ҚҚСП)біріктіргенде АІЖ ойықжараларының даму қаупі жоғарылайды.
Кортикостероидтарды спецификалық емес ойықжаралы колит, плевралық жалқық, жақын арада болған ішек анастомозы, белсенді немесе жасырын ойықжаралы ауруы бар пациенттерде перфорация, абсцесс немесе басқа да іріңді инфекциялар қаупі бар пациенттерде сақтықпен қолданған жөн.
Кортикостероидтардың жоғары дозалары ұйқыбезінің жедел қабынуын туындатуы мүмкін.
Гепатобилиарлық жүйеге әсері
Кортикостероидтардың жоғары дозалары бауыр мен өт жолдарының ауруын тудыруы мүмкін, олар әдетте қайтымды (емдеуді тоқтатқаннан кейін).Сондықтан тиісті бақылау өте маңызды.
Қаңқа-бұлшықет жүйесіне әсері
Кортикостероидтардың жоғары дозаларын пайдаланғанда, әдетте, жүйке-бұлшықет берілісінің бұзылулары (мысалы, миастениясы) бар пациенттерде немесе, жүйке-бұлшықет блокаторлары сияқты антихолонэргиялық препараттармен (мысалы, панкурониймен) бір мезгілде ем қабылдап жүрген пациенттерде жедел миопатия жағдайлары туралы хабарланған.Жедел миопатия жайылған сипатқа ие, ол көз бұлшықеттеріне және тыныс алу бұлшықеттеріне әсер етуі және тетрапарезді туындатуы мүмкін.Креатинкиназа деңгейлері жоғарылауы мүмкін.Кортикостероидтармен емдеу аяқталғаннан кейін клиникалық жақсарудың туындауы немесе қалпына келуі бірнеше аптадан бірнеше жылға дейін созылуы мүмкін.
Остеопороз глюкокортикоидтардың жоғары дозаларын ұзақ уақыт қолданумен байланысты жиі кездесетін, бірақ сирек анықталатын жағымсыз әсер болып табылады.
Бүйрекке және несеп шығару жүйесіне әсері
Бүйрек функциясының бұзылуы бар пациенттерде кортикостероидтарды сақтықпен қолдану керек.
Жүйелік склеродермиясы бар науқастарда метилпреднизолон қабылдағанда артериялық гипертензиямен және несеп шығарылуының төмендеуімен склеродермиялық бүйрек кризі (өліммен аяқталуы мүмкін) жиілігінің жоғарылауын байқауға байланысты абай болу керек. Қан қысымы мен бүйрек функциясын (плазмадағы креатинин концентрациясы) белгіленген тәртіппен бақылау керек. Бүйрек кризіне күдік туындаған кезде артериялық қысымды мұқият бақылау керек.
Бүйрек функциясының жеткіліксіздігі кезінде кортикостероидтарды сақтықпен қолдану қажет.
Зерттеулер
Гидрокортизонның немесе кортизонның орташа және жоғары дозалары артериялық қысымның жоғарылауын, тұз бен судың іркілуін, сондай-ақ, калий экскрециясының жоғарылауын туындатуы мүмкін.Олар жоғары дозаларында пайдаланылатын жағдайлардан басқасында, синтетикалық туындыларын пайдаланғанда, ол әсерлерінің ықтималдығы аздау.Диетада тұздың шектелуі және калийді қосымша қабылдау қажет болуы мүмкін.Барлық кортикостероидтар кальцийдің экскрециясын арттырады.
Емшараларға байланысты жарақаттар, уланулар және асқынулар
Метилпреднизолон бас жарақаттарының стандартты еміне арналмаған және ол үшін қолданылмауы тиіс.Көп орталықтық зерттеудің нәтижелері, плацебо қабылдаған пациенттермен салыстырғанда, метилпреднизолон қабылдаған пациенттерде жарақаттан кейінгі 2 апта және 6 ай ішінде өлім қаупінің жоғарылығын көрсетті.Метилпреднизолон емдеумен себептік байланыстылығы анықталмаған.
Басқа ескертулер
Глюкокортикостероидтармен емдеудің асқынулары дозаға және емдеу ұзақтығына байланысты. Пайдасы мен қаупі әр пациент үшін жекелей бағалануы керек. Бұл дозаны, емдеу ұзақтығын және емдеу сипатын таңдау үшін қажет.
Метилпреднизолон мен фторхинолондарды бір мезгілде қолдану әсіресе егде жастағы пациенттерде сіңірдің үзілу қаупін арттырады.
Глюкокортикоидтармен емдеу кезіндегі асқынулар дозаға және емдеу ұзақтығына, дозаға, қабылдау жиілігі мен ұзақтығына (күн сайын немесе күн ара) байланысты болғандықтан, шешім әрбір жекелеген жағдайда пайдасы мен қаупін ескере отырып қабылдануы тиіс.
Жағдайды бақылау үшін, кортикостероидтардың мүмкіндігінше ең аз дозасын пайдалану керек, ал дозасын төмендетуге мүмкіндік болса, төмендету біртіндеп жүргізілуі тиіс.
Жүйелі кортикостероидтарды қолданғаннан кейін өлу ықтималдылығымен жүретін феохромоцитомалық криз жағдайлары туралы хабарланған.Болжамды немесе анықталған феохромоцитомасы бар пациенттерде кортикостероидтарды тиісінше пайдасы мен қаупінің арақатынасын тиісінше бағалаудан кейін ғана қолданған дұрыс.
Егде жастағы адамдарда қолдану: қарт адамдарда остеопороз, қан қысымының жоғарылауы, қандағы калий деңгейінің төмендеуі, қант диабеті, пептидік ойықжара, инфекциялар мен терінің көрінісі (терінің жұқаруы) сияқты жағымсыз реакцияларға көбірек ұшырайды.Әсіресе егде жастағы адамдарда метилпреднизолон мен фторхинолондарды бір мезгілде қолдану пациенттерде сіңірдің үзілу қаупін арттырады.
Қан ұю бұзылыстары бар пациентер қатаң медициналық бақылауда болуы керек.Қанның ұюын төмендететін препараттарды бір мезгілде қолданған кезде асқазан-ішек жолы ойықжараларының даму және олардан қан кету қаупі артады.Глюкокортикоидтар қанның ұюын төмендететін дәрілердің әсерін төмендетуі мүмкін.
Бала жасындағы пациенттер
Балалар мен жасөспірімдерді кортикостероидтармен ұзақ уақыт емдегенде, олардың өсуі мен дамуын мұқият бақылауды жүзеге асыру қажет.Ұзақ уақыт, күнделікті, екі дозаға бөлінген глюкокортикоидтық емді қабылдап жүрген балаларда өсуі бәсеңдеуі мүмкін, және бұл режим ең шұғыл көрсетілімдерімен шектелуі тиіс.Баламалы глюкокортикоидтық ем, әдетте, бұл жағымсыз әсерін болдырмауға немесе азайтуға мүмкіндік береді.
Ұзақ уақыт бойы емделіп жүрген сәбилер мен балалар, әсіресе, бассүйекішілік қысымның жоғарылау қаупіне ұшырайды.
Кортикостероидтардың жоғары дозалары балаларда панкреатит туындатуы мүмкін.
Метипред құрамында лактоза 70 мг (4 мг таблетка) немесе 131 мг (16 мг таблетка) бар.Сирек тұқым қуалайтын галактоза жақпаушылығы, Lapp-лактаза тапшылығы немесе глюкоза сіңуінің бұзылуы бар емделушілер бұл препаратты қабылдауға болмайды.
Жүктілік және лактация кезеңі
Жүктілік: Жануарларға жүргізілген зерттеулердің бірқатары, ұрғашыларына ГКС жоғары дозаларда енгізу шаранада кемістіктердің туындауына алып келуі мүмкіндігін көрсетті.Жүкті әйелдерде кортикостероидтарды қолданғанда, шаранадағы даму ақауларының ықтималдығы аз.Метилпреднизолон адамдағы ұрпақ өрбіту функциясына әсерін талапқа сай зерттеулер жүргізілмегендіктен, жүктілік кезінде бұл дәрілік препаратты тек, ана мен шарана үшін пайдасы мен қаупінің арақатынасын мұқият бағалаудан кейін ғана пайдалану керек.
Кейбір кортикостероидтар плацента арқылы оңай өтеді.
Бір ретроспективтік зерттеу, кортикостероидтармен ем қабылдап жүрген аналардан дене салмағы аз балалар туған жағдайлар санының жиілігі артқанын көрсетті.Адамдарда дене салмағы аз балалардың туу қаупі, шамасы, дозаға тәуелді сипатқа ие болуы мүмкін және оларды кортикостероидтардың төменірек дозаларын қолданудың арқасында азайтуға болады.Жүктілігі кезінде кортикостероидтардың елеулі дозаларын қабылдаған аналардан туған нәрестелерді мұқият қадағалау және жаңа туған, анасының құрсағында жатқанда кортикостероидтардың жоғары дозаларының әсеріне ұшыраған нәрестелерде бүйрекүстібезі функциясының жеткіліксіздігі айтарлықтай сирек кездесетіндігіне қарамастан, олардың жағдайын бүйрекүстібезі функциясының жеткіліксіздігі белгілеріне қатысты бағалау қажет.
Кортикостероидтардың босану ағымы мен нәтижесіне ықпалы белгісіз.
Аналары жүктілігі кезінде кортикостероидтармен ұзақ уақыт бойы ем қабылдаған нәрестелерде катаракта дамыған жағдайлар байқалды.
Бала емізу: Кортикостероидтар емшек сүтіне өтеді.
Емшек сүтіндегі кортикостероидтар емшектегі сәбилерде эндогендік ГКС өндірілуін бәсеңдетуі және кедергі келтіруі мүмкін.Бұл дәрілік препаратты емшек емізу кезінде тек, ана мен нәресте үшін пайдасы мен қаупінің арақатынасын мұқият бағалаудан кейін ғана пайдалану керек.
Препараттың көлік құралын немесе қауіптілігі зор механизмдерді басқару қабілетіне әсер ету ерекшеліктері
Кортикостероидтардың көлік құралын басқару немесе жабдықта жұмыс істеу қабілетіне әсері зерттелмеген. Препараттың мүмкін болатын жағымсыз реакцияларын (бас айналу, көрудің бұзылуы, шаршау) ескере отырып, олар пайда болған кезде автокөлікті басқарудан немесе қауіптілігі зор механизмдермен жұмыс жүргізуден бас тартқан жөн.
Қолдану жөніндегі нұсқаулар
| Қолданылуы | Ұсынылған бастапқы тәуліктік дозасы |
| Жүйелі ревматизмдік аурулар | 4-16 мг |
| Коллагеноздар | 20-100 мг |
| Аллергиялық жағдайлар | 12-48 мг |
| Өкпе аурулары | 64 мг артық емес |
| Трансплантаттың қабылданбай ажырау реакциясы | Күніне 7 мг/кг артық емес |
| Бауыр аурулары | 16-48 мг |
| Дерматологиялық аурулар | 80-360 мг |
| Гематологиялық аурулар | 16-100 мг |
| Неврологиялық аурулар | 200 мг артық емес |
| Жаңа түзілімдер фонында мидың ісінуі | 200-1000 мг |
| Көз аурулары | 12-40 мг |
| Ісік аурулары | 16-100 мг |
| Бүйрек аурулары | 32-48 мг |
| Асқазан-ішек аурулары | 60 мг артық емес |
Препаратты ұзақ уақыт қолданғанда тоқтату синдромын болдырмау үшін кортикостероидпен емді бірнеше апта ішінде біртіндеп азайту керек.Препаратты күн ара қабылдау бүйрекүстібезі функциясы жеткіліксіздігінің туындау қаупін және емнің соңында тоқтату симптомдарын азайтады.
Глюкокортикоидтарды ұзақ қабылдау адренокортикалдық жеткіліксіздікті туындатады, сондықтан ауыр жарақат алғанда, ауру кезінде немесе хирургиялық операция кезінде препараттың дозасын көбейту керек немесе басқа глюкокортикоидтарды қолдану рұқсат етіледі.
Пациенттердің ерекше топтары
Бала жасындағы пациенттер
Балаларға төмен дозалар ұсынылады.
Енгізу әдісі мен жолы
Ішке қабылдауға арналған.